Kısa bir süre sonra ölme ihtimaliniz olduğunu bilseydiniz, ne yapardınız?

IMDB: 7.6/10
Yönetmen: Chang-dong Lee
Oyuncular: Ah-In Yoo, Steven Yeun, Jong-seo Jeon


Güney Koreli yönetmen  Chang-dong Lee, sinemaya verdiği 8 yıllık arayı Burning gibi şaheser bir filme imza atarak bize sonuna kadar affettirdi. Haruki Murakami'nin kısa öyküsü Barn Burning'ten uyarlanan Burning, birden fazla sinema türünün çok ince nüanslarla muhteşem bir şekilde bir araya getirildiği bir sinema şahaeseri. Romantik kısmıyla obsesif bir aşk hikayesi, ikinci yarısıyla sizi diken üstünde tutan bir gerilim ve toplumdaki sınıfların adaletsizliğini insanın gözüne sokmasıyla tam bir sistem eleştirisi, sinematografisiyle ise bir sinemaya saygı duruşu. 


 
Lee Jong-su ve Shin Hae-mi aynı yerde büyümüşler ve yıllar sonra şehrin ortasında karşılaşıyorlar. Jong-su, Hae-mi'yi tanımasa da, yıllar önce kendisine çirkin diyen Jong-su'yu Hae-mi ilk bakışta tanıyor. Çocukluğunda çirkin olan Hae-mi, birkaç estetik ameliyat sonucunda güzelleştiğine inanıyor ve görür görmez tanıdığı Jong-su'ya "şimdi gel de gör beni bambaşka biri" şarkısını fısıldıyor. Yıllar sonra ilk kez karşılaşan ikili, önce yemek yiyor ve ardından sevişiyorlar. Hayatında bir anlam arayışı olan Hae-mi kısa sürede bir Afrika seyahati yapacağından, kedisine bakmasını istiyor Jong-su'dan. Hae-mi'nin çoktan büyüsüne kapılan Jong-su bu teklifi hemen kabul ediyor. Hae-mi Afrika'ya gidiyor, Jong-su hapiste olan babasının yerine çiftliğe bakmak için köyüne dönüyor. Arada kedinin mamasını vermek, kumunu temizlemek ve Hae-mi ile dolu evde ışığa karşı mastürbasyon yaparak Hae-mi'nin döneceği günü bekliyor. Derken Hae-mi dönüyor. Jong-su onu karşılamak için hazır ve nazır havalimanında beklerken Hae-mi'nin dönüşü kocaman bir sürpriz barındırıyor. Hae-mi Afrika'dan yanından Ben ile dönüyor. Hae-mi'yi dört gözle bekleyen Jong-su onu yanında başka bir adamla görünce yangın başlıyor Burning'te. 



Faulkner hayranı olan Jong-su'nun hayali O'nun gibi bir yazar olmak. Ancak Hae-mi ile tanışana kadar yazma sıkıntısı çeken Jong-su, özellikle Ben'in ortaya çıkışı ve ardından Hae-mi'nin gizemli yok oluşuyla yazmak konusunda epey yol alıyor. İçerisindeki yangın önce kıskançlıkla başlıyor, sonra sevdiği kadının aniden habersizce ortadan kayboluşu bu yangını körüklüyor. Ancak içerisindeki öyle bir yangın ki, yazmak bile hafifletmeye yetmiyor. Hae-mi'nin varlığıyla renklenen hayatı, Ben'in ortaya çıkışıyla griye dönüşmeye başlıyor. Hae-mi konusunda Ben ile yarışamayacağını düşünüyor çünkü. Kendisi Kuzey Kore sınırında yaşayan, neredeyse hiçbir maddi gücü olmayan bir adamken; Ben Seul'un en zengin muhitinde, lüks bir sitede yaşayan Porsche'a binen bir adam. Jong-su'nun olamadığı her şey Ben. Bu yüzdendir ki, Ben seraları yakmak hobisinden bahsettiğinde bunun peşine düşüyor Jong-su. Hatta bu hikayenin üstüne kaybolan Hae-mi'yi O'nun öldürdüğünden neredeyse emin oluyor. 



Hae-mi kaybolduktan sonra, bir yandan sürekli telefonla ona ulaşmaya çalışıyor Jong-su. Diğer yandan Hae-mi'nin anlattığı kuyu hikayesinin gerçekliğini ispatlamaya ve Ben'in yaktığını söylediği seraları bulmaya adıyor kendini. Bu noktada yönetmen Lee'nin filmi izleyen biz izleyicilerin hayal gücüne çok şey bıraktığını görüyoruz. Çünkü Hae-mi'nin bahsettiği gibi bir kuyuyu ne Jeng-su, ne de Hae-mi'nin annesi hatırlamıyor. Kuyuyu sadece hatırlayan Jong-su'nun yıllardır görmediği annesi oluyor. Yıllardır oğlunu görmeyen bir annenin dürüstlüğüne ne kadar güvenilir bilemiyoruz. Ancak diğer yandan Hae-mi'nin anlattığı kuyu hikayesinin bir metafor olabileceği düşüyor insanın aklına. Çünkü filmde oturmayan bir nokta var. Hae-mi, yıllar sonra Jong-su ile karşılaştığında neden birden Jong-su O'nun dünyada en güvendiği insan oluyor. Kuyu hikayesini bir metafor olarak düşündüğümüzde, tam insanlara her şeye inancını kaybetmek üzere olan Hae-mi'nin karşısına Jong-su çıkıyor. O sıralar birilerine, dolayısıyla hayata tutunmaya ihtiyacı olan Hae-mi, bu kişiyi Jong-su olarak görüyor. Ki Hae-mi'nin hayatın anlamını aradığı büyük bir arayışta olduğu düşünülünce, bu seçenek gayet mantıklı geliyor. Onu en inancını yitirdiği anda insanlara yeniden inandıran Jong-su onu böylece kuyudan kurtarmış oluyor.



Filmin bir türlü açıklığa kavuşmayan ikinci olayı ise Ben'in, Jong-su'ya itirafı olan sera yakma hobisi. Filmde Hae-mi'nin başına ne geldiğini açıklamıyor bize yönetmen. Ben bunu filmin tamamen Jong-su'nun psikolojisine odaklanmasına bağladım açıkçası. Filmin başında saf ve biraz da salak gördüğümüz Jong-su'nun içerisinde nefret ettiği babası gibi öfke dolu bir adam olduğunu göstermeye odaklanmış film bana göre. O yüzden sera yangınını başka bir metafor olarak düşünmek, bana daha mantıklı geldi. Nitekim filmin ikinci yarısında ne kadar arasa da yanan bir sera bulamadı Jong-su. Ben'in bahsettiği sera tam da Jong-su'nun kalbindeydi. Jong-su'nun elinden Hae'miyi alarak içerisindeki yangını geri dönülemez hale getiriyor.. Ha şu da var, film bize açık açık Hae-mi'yi, Ben'in öldürdüğünü söylemiyor. Birkaç ipucuyla bu kararı da bize bırakıyor. 



Bizleri 8 yıl bekleten Chang-dong Lee; karşımıza her katmanında farklı duyguların yer aldığı, her bir katmandan diğerine atlarken farklı bir duygunun yangınını içimizde hissedeceğimiz bir filmle karşımıza çıkmış. İyi ki de yapmış! Çünkü Burning ne tam bir aşk hikayesi, ne de tam bir intikam hikayesi. Kanınızı donduracak bir sonla birlikte, Burning bu ikisinin tamamı. Film bu yıl Cannes'ta aldığı ana yarışmadaki FIPRESCI (Uluslararası Film Eleştirmenleri Birliği) Ödülü'nü hak ettiğini de sonuna kadar ispatlıyor.

Burning'i izleyeceklere söyleyebileceğim tek şey bu filmi ya çok seveceksiniz ya da çok nefret edeceksiniz. Ortası olmayan filmlerden Burning'te. Çünkü klasik film akışında olan giriş- gelişme-mutlu son yok. Filmde seyirciye açık açık anlatılan olaylar yok. Her şey imgelerin ve metaforların arkasında saklı. Tüm bunlara kendinizi kaptırırsanız, siz de Jong-su gibi alev alev öfkeden yanabilirsiniz.

Filmekimi başladı! Şanslıyım ki bu yıl en merak ettiğim filmlerinden ikisini festivalin ikinci günü izleme fırsatım oldu. Filmekimi 2018'in ilk filmiyle açılışımızı yapıyorum!

We the Animals

IMDB: 7.2/10
Yönetmen: Jeremiah Zagar

Ekim ayının yıldızının Jullianne Moore olduğundan bu ayın ilk gününde bahsetmiştim. Her gün olmasa da bu ay içerisinde, içinde Jullianne Moore barındıran filmler bol bol burada yerini alacak. Bu arada filmleri seçerken sadece başrol olduğu filmlerden seçmedim. İlk filmimiz daha önceden blogta misafirim olan Freeheld idi. İkinci film ise başarılı bir romantik komedi olan Julianne Moore'u başrolde değil de ikinci bir rolde ama muhteşem bir performansla izlediğimiz Maggie's Plan.

Maggie; New York'ta yaşayan, bir üniversitede yüksek lisans öğrencilerine danışmanlık yapan, kariyer olarak iyi bir yere gelmiş olsa da aşktan yüzü gülmemiş bir kadındır. En uzun ilişkisi 6 ayı geçmeyen Maggie, aşktan ve mutlu bir evlilikten umudunu kesmiştir. Aşktan umudunu kesmiş olsa da bir çocuk sahip olmak isteyen Maggie mükemmel planını yapmıştır. Zeki olan bir adamı donör olarak bulduktan sonra; bu zeki, yakışıklı bir adamın spermleriyle bir çocuk sahibi olmak. Aranılan ideal donör  ise matematik dehası olacak kadar zeki olan ancak mesleği yerine manavlık yapan eski bir arkadaşı Guy'dır. Maggie için planı tıkır tıkır giderken, hayat ona başka sürprizler hazırlamıştır. Çocuk sahibi olmak için gün sayan Maggie, o sırada antropolog John ile tanışır. John, onunla aynı dili konuşuyordu ve bu O'nun bu hayatta artık umudunu kestiği bir şeydir.



Antropolog olan John, bir akademik yayınının yarattığı rüzgardan faydalanmaya karar verip yazarlığa taze adım atmıştır. Evli, iki çocuk babası olan John'un karısı Georgette ile kopmak üzere olan bir evliliği vardır. Mesleki anlamda çok başarılı karısı Georgette'nin gerisinde kalan John, ondan yazmak istediği kitapla ilgili yeterli desteği bulamamaktadır. Tam da bu sırada tanıştığı Maggie, Georgette'den göremediği ilgiyi alakayı Maggie'den görmeye başlar. Maggie, John'un Georgetta'da olmasını istediği her türlü özelliği taşıyordur. Georgette ile ilişkisinde baskın olan taraf Georgatte iken, Maggie ile ilişkisi tam tersidir. John sürekli Georgette'nin başarılarının gölgesindeyken, Maggie onun egosunu besleyen kendi isteklerinin onun John'un isteklerini koyan bir kadındır. Maggie daha uysal bir kadın, Georgette onu daha değersiz gösterecek kadar başarılı ve asi bir kadındır. Hal böyle olunca John kısa sürede Georgette'den boşanır ve Maggie ile John evlenir. Böylece Maggie'nin mükemmel planı tarihin tozlu sayfalarında yerini alır.



Maggie ve John'un da bir çocukları olur. Ve mutlu son mu? Hayır, işler pek de Maggie'nin istediği gibi gitmez. Bir süre sonra kendi çocuğu ve John'un diğer çocuklarının sorumlulukları Maggie'ye kalır. John sürekli yazar depresyonlarında, Georgette çok meşgulken çocukların tüm işleri Maggie'ye kalır. Hatta Maggie çocuklarla ilgilenirken John ve Georgette uzun uzun konuştukları telefon konuşmaları yaparlar. Üstelik aşkın o toz pembe hali geçmiş ve Maggie John'un gerçek kişiliğiyle tanışmıştır. En başlarda tanıdığı o nazik, ruh ikizi sandığı adam ilgi delisi narsist bir adamdır. Ve bir gün Maggie bir bakar ki yaşadığı hayatla, yaşamak istediği hayat arasında fersah fersah mesafe avrdır. Üstelik John da ruh eşi değildir. John'un ve çocukların ihtiyaçlarına yetişmekten kendi hayatını yaşayamaz hale geldiğini fark eder. Bu sıralarda fark ettiği bir diğer şey de, bir zamanlar sorunlu görünen Georgette ve John'un ilişkisi artık pek de sorunlu değildir. Hatta John ve Georgette bir elmanın iki yarısı kadar ruh eşidirler. Maggie yeniden bir mükemmel plan yapar ve John ve Georgette'yi bir araya getirip, kendi mükemmel hayatını yaşamaktır bu plan. Bu amaçla Georgetta'nın imza gününe gider. Bakalım bu kez planı işleyecek mi?




Fonda New York'un olması, içerisinde üç kişilik bir aşk çıkmazı barındırması, karakterlerinin toplumun aydın kesiminden olması bize karşımızda bir Woody Allen filmi varmış gibi hissettiriyor. Filmi izlediğimizde ise bu hissimiz tamamen ortadan kalkıyor. Çünkü karşımızda Woody Allen filmlerinden daha komplike bir film, daha karmaşık ve daha iyi yazılmış karakterler var. Bir kere her Woody Allen filminin olmazsa olmazı olan daha yüzeysel ama şeytani kadın tipi yerine daha akıllı kendi hayatını ve hayatında bulunan erkeğin hayatına yön veren kadınlar karşımızda. Woody Allen'ın kadınlarına göre daha akıllı, daha dominant ve daha feminist kadınları var Rebecca Miller'ın. Yine Woody Allen filmlerini daha erkek gözüyle ve sonunda erkeğin kazandığı şekillerde anlatırken, Rebecca Miller daha kadınların gözünden ve erkeğin olayların akışında daha az etkili olduğu bir dil kullanmış. Bu açılardan bakıldığında Rebecca Miller'ın ortaya daha iyi bir iş çıkardığını görüyoruz. Çünkü Maggie's Plan seçimleri kadınların yaptığı, ilişkileri kadınların çekip çevirdiği ve doğal olarak son sözü de kadınların söylediği bir film. 




Maggie karakterinde Frances Ha'daki yalın ve doğal oyunculuğuyla gönlümüzde taht kuran Greta Gerwig şahane bir performans sergiliyor. Şehirli, aydın, içeriden nevrotik dışarıdan uysal Maggie karakteri üzerine cuk diye oturmuş sanki. Ethan Hawke, bencil depresif, hiç büyümeyen John karakterinde epey iyi iş çıkarıyor. Georgette rolünde göz bebeğimiz Julianne Moore var. Buzlar kraliçesi, bencil, işkolik, acımasız Georgette karakterinde şahane bir performans izliyoruz Julianne Moore'dan. Hele karakterine oturttuğu o aksan yok mu, gerçekten insan hayran kalıyor performansına.



Filmin yönetmenliğini The Private Lives of Pippa Lee'den tanıdığımız Rebecca Miller yapıyor. Filmin genelinde alttan yansıtılan feminist havayı ve filmde erkeklerin edilgen, kadınların etkin konumda olmasını o kadar dengeli ve güzel bir dille anlatmış ki bir kez daha Rebecca Miller'a hayran kalıyorsunuz. Üstelik Rebecca Miller'ın bu feminist tavrına karşı; internette Rebecca Miller hakkında bilgi edinmeye kalktığınızda hakkında nasıl başarılı bir yönetmen olduğuna dair bilgiden önce O'nun bir adamın kızı, bir adamın karısı etiketleriyle karşılaşıyorsunuz. Düşünsenize bir kadın olarak ne kadar başarılı olursanız olun, toplum size erkek tabanlı bir etiket yapıştırıyor. Okurken size düşündürülen bu kadın iyi bir yönetmen, iyi bir senarist ama babası da öyleydi. Kocası Daniel Day-Lewis de ondan da geliyor bu başarısı gibi gibi gibi. Sırf bu sebepler bile Rebecca Miller'ın neden bu kadar kadın dilinin kullanıldığı bir film yaptığını anlıyoruz.

Yuvayı dişi kuş yapar sözünü bize dolaylı ve mizahi bir dille anlatan bir film olmuş Maggie's Plan.

Bizi instagramdan takip ediyor musunuz?

Bugün size şahane bir filmle geldim. Gerilim filmlerine bayılırım, komedi filmlerinden nefret ederim. Bugün size bahsedeceğim film bu ikisini şahane bir şekilde birleştirmişti.

Liza The Fox-Fairy/ Liza, a Rókatündér

IMDB: 7.7/ 10
Yönetmen: Károly Ujj Mészáros
Oyuncular: Mónika Balsai, Szabolcs Bede Fazekas, David Sakurai


Esas kızımız Liza yaşlı bir kadına bakıcılık yapan, hayatında hiç aşkı tatmamış bir kadındır. Hayattaki tek arkadaşı ise yaşadığı evde uzun zaman önce ölmüş bir Japon şarkıcının hayaletidir.

Yanında çalıştığı yaşlı kadın eski Japon büyükelçilerinden olunca Japoncayı epey öğrenen Liza, Japon aşk romanlarını boş vakitlerinde bol bol okur. Liza okuduğu bir kitaptan çok etkilenip hep aşkı o kitaptaki gibi bulacağını hayal edip duruyor. Kitaba kendini o kadar kaptırmıştır ki 30 yaşında, bir Mekk Burger restoranında masasına aniden gelip oturacağını hayal eder aşkının. Bir gün yine aynı restoranda otururken gazetedeki ilanla tanışan bir çifti görünce hayatının aşkını verdiği ilanla aramaya başlar.  Ve artık Onun hikayesi “Mutluluğun kokusu Mekk Burger Restoranı’nı dolduruyordu” cümlesiyle başlayacaktı.



Ve işte o andan sonra tüm her şey tersine dönmeye başlar. Liza'ya yaklaşan her erkek birer birer ölmeye başlar. Bu durum Liza'nın hayatının kabusuna dönüşür. Liza, bir lanetin yakasına yapıştığını düşünürken, polis de Liza'nın etrafında gelişen bu ölümlerden şüphelenmeye başlar. Şimdi Liza'nın peşinde hem laneti, hem de polisler vardır.
Liza üzerine yapışan Tilki Perisi lanetinden kurtulacağı gerçek aşkı ararken, polis evine kiracı olarak çoktan birini yerleştirip Liza'nın peşine düşmüştür bile.

2016 yılında !f İstanbul'un, Oyun bölümünde karşımıza çıktı Liza The Fox-Fairy. Festival sırasında her filme yetişemeyeceğim için sonrasına saklamıştım. Bi de açıkçası daha önce hiç Macar sinemasından bir örnekle karşılaşmadığım için biraz önyargılı davranmış da olabilirim. Ancak Macar sineması en azından bu filmle beni utandırmış olabilir. Çünkü filmin bir saniyesinde bile sıkılmıyor insan. Gerim gerim gerilirken, aynı zamanda gülüyorsunuz. Böyle bir sentezi izleyeni baymadan yapmak kolay iş değil. Yönetmen bu işin altından büyük başarıyla kalkmış.



Üstelik izlediğimiz aynı zamanda bir korku- gerilim olduğu için korku filmlerinde olan klişeleri ister istemez bekliyorsunuz filmden. Ama filmde klişelerden eser yok ve bu durum izlerken insanı ikinci kez mutlu ediyor. Yönetmen Károly Ujj Mészáros'ın ilk uzun metrajlı filmi Liza The Fox-Fairy. Filmin hem senaryosunu yazan, hem de yöneten yönetmenin kariyerinde yine kendi yazıp yönettiği kısa filmler var daha çok. Ancak tanınmasını sağlayan ise çektiği reklam filmleri imiş.

Liza The Fox-Fairy uzun zamandır izlediğim en güzel filmlerden oldu. Ve bu sayede mutlaka izlenmesi gereken filmler listemde üst sıralarda yerini çoktan aldı bile. Bu modern masalı siz de mutlaka izleyin, ihmal etmeyin.

Film festivallerinin en sevdiğim yanı farklı ülkelerin sinemalarını keşfetme şansı yaratıyor olması. Filmekimi 2017 programında bulunan filmlerden Loveless ile ilk kez Rus sineması izleme fırsatım olmuştu. 

Hayat planladığımız gibi gitse her şey mükemmel olurdu. Cannes Film Festivali başladığında bu yıl filmlere epey zaman ayıracaktım. Ancak yaşadığım epey sıkıntılı bir süreç yüzünden Cannes Film Festivali'ni uzaktan uzağa takip etmek zorunda kaldım. Her ne kadar festival bitmiş de olsa Cannes Günlükleri ile Cannes filmlerine bir süre daha bakmaya devam edeceğiz.

Sinema, her daim içinde bulunduğu toplumun aynasıdır. Hem Orta Doğu, hem Türkiye'de son yıllarda artan kaos ve belirsizliklerler birlikte en büyük sorunlardan biri mülteciler. Gittikçe kendi içinde yeni sorunlar doğuran bu sorun, sinemada da yer bulmaya irdelenmeye başladı. Filmekimi programında yer alan Lübnan yapımı L’insulte kendi içinde bulunan mülteci sorununa farklı bir bakış açısıyla yaklaşan bir film.

Bir film izledim ve günlerdir aklımdan çıkmıyor. İçinde yaşamak, yaşlanmak istiyorum filmin. Üstelik filmin bitiş jeneriğini de sonuna kadar izledim, salonların ışığı kapanana kadar yerime çakılıp bekledim. Son ana kadar umudumu kaybetmedim. Bir sonraki film için beni salondan kovmak zorunda kalmasınlar diye ayaklarımı sürüye sürüye salonu terk ettim. Bitmişti işte. Ancak filmin içerisine girip, orada yaşama isteğim günlerdir geç-mi-yor a dostlar!